Prawdopodobnie większość z was słyszała już o tak zwanych niezbywalnych tokenach – z angielskiego Non Fungible Tokens (NFT). Stanowią one część kryptoaktywów zapisanych w sieci blockchain, jednak znacznie różnią się od klasycznych kryptowalut, takich jak bitcoin lub ethereum. W poniższym artykule omówimy sobie ich charakterystykę oraz cechy identyfikacyjne. W przeciwieństwie do klasycznych tokenów kryptowalutowych, tokeny NFT nie służą do handlu.
Klasyczne tokeny kryptowalutowe są identyczne. Jeden bitcoin ma taką samą wartość jak drugi bitcoin. Dlatego może być w prosty sposób wykorzystany w handlu, tak samo, jak gotówka. Jednak tokeny NFT są oryginalne. Ta cecha sprawia, że trudno wykorzystać je w celach transakcyjnych.
Zatem czym są tokeny NFT? W odróżnieniu od klasycznych kryptowalut płatniczych są unikalnymi tokenami kryptograficznymi. Tworzymy je za pośrednictwem technologii blockchain, jednak nie mogą zostać replikowane. Każdy NFT jest unikatowy. Często wykorzystujemy je jako nośnik identyfikacyjny. Token NFT może reprezentować na przykład dzieło artystyczne lub nieruchomość.
Za pośrednictwem NFT możemy także przenosić prawa własności do przedmiotów wirtualnych. Głównym powodem, dla którego kolekcjonerzy NFT wykreowali na nie duży popyt, były gwałtownie rosnące ceny unikatowych tokenów na rynku kryptowalut.
Jak należy rozumieć technologię NFT (Non Fungible Token)
Tokeny NFT ewoluowały z jednego ze standardów kryptowaluty ethereum. Mowa o standardzie tokenów ERC-721. Standard ten został opracowany od tych samych ludzi, którzy pracowali nad ERC-20. Standard ERC-721 polega na stworzeniu niewielkiego interfejsu ze szczegółami własności, bezpieczeństwa i danymi do wymiany. Standard ERC-1155 posuwa tę koncepcję jeszcze dalej i redukuje koszty transakcji podczas wymiany tokenów i przechowywania własności.
NFT ma różne formy zastosowania. Warto pamiętać o tym, że technologia nadal znajduje się w swojej początkowej fazie rozwoju i w przyszłości twórcy mogą opracować dla niej jeszcze więcej różnorodnych form zastosowania. Na ten moment unikatowa własność NFT doskonale nadaje się do tego, aby token pełnił formę reprezentacyjną. Na przykład może odwzorowywać akt własności konkretnego dzieła sztuki lub posiadanej nieruchomości. Zastosowanie takiego odwzorowania w technologii blockchain pozwala uniknąć pośredników. Dodatkowo umożliwia uproszczenie transakcji.
Dzisiejszy rynek NFT skupia się przede wszystkim wokół przedmiotów kolekcjonerskich. Ciekawym przykładem może być NBA Top Shot. Jest to miejsce, które pozwala na kolekcjonowanie najciekawszych momentów z ligi NBA za pośrednictwem tokenów NFT. Są one przechowywane w formie kart cyfrowych. Niektóre z takich kart zostały wycenione przez rynek na ponad miliony dolarów.
W zasadzie użytkowanie tokenów NFT nie ma zbyt wielu ograniczeń. Możemy zbudować za pośrednictwem technologii blockchain wszystko, na co tylko pozwoli nam wyobraźnia. Jack Dorsey nie tak dawno temu opublikował link do pierwszego tweeta w historii w wersji NFT. Były to historyczne słowa “just setting up my twtr”. Prawdopodobnie wielu z was zaskoczy fakt dotyczący tego, że tokenowa wersja tego tweeta została sprzedana za 2 900 000 dolarów amerykańskich.
Kryptowaluty NFT są unikatowe i reprezentują różnorodne wartości, aktywa lub ekwipunek posiadacza. Dlatego rynek ten jest zupełnie inny od wymiennych kryptowalut, które możemy wykorzystywać zamiennie z pieniądzem fiducjarnym. Na przykład każdy bitcoin jest równy z innym bitcoinem w sieci. Tak samo, jak każdy token ethereum ma taką samą wartość.
NFT z kolei zupełnie zmieniają postrzeganie rynku kryptowalutowego i wprowadzają nowy sposób wykorzystywania technologii blockchain. Ponieważ każdy wyprodukowany token jest unikalny i niezastąpiony w swoim rodzaju. Dostaje swoją własną funkcję i współpracuje z inną niszą. To niespotykany jak dotąd sposób na wykorzystanie kryptowalut.
Możemy w prosty sposób zrozumieć NFT, gdy porównamy je do cyfrowych paszportów. Każdy token reprezentuje swoją unikalną tożsamość. Niektóre NFT mogą również być ze sobą scalane. Oznacza to, że po połączeniu jednego unikalnego tokena z drugim, otrzymamy trzeci, zupełnie nowy.
Tokeny NFT mogą charakteryzować się różnymi metadanymi. Oznacza to, że będą miały odmienne szczegóły własności. Na przykład artyści mogą dodać do swoich NFT reprezentujących płyty muzyczne, możliwość złożenia elektronicznego podpisu.
Non Fungible Token – Przykłady użycia tokenów NFT
Prawdopodobnie najlepiej znanym społeczności przypadkiem zastosowania NFT do tej pory było stworzenie tak zwanych Cryptokitties w listopadzie 2017 roku. Projekt polegał na stworzeniu cyfrowych reprezentacji kotów na blockchainie ethereum. Miały one swoje unikalne identyfikatory i unikalną cenę. Koty mogły się między sobą rozmnażać, dzięki czemu tworzyły zupełnie nowe tokeny NFT w postaci młodych kociąt. Nowe kocięta miały różne atrybuty i otrzymywały inną wycenę w zależności od aktualnego popytu.
Kryptokoty zebrały w zaledwie kilka tygodni ogromną bazę fanów, którzy wydali na nie łącznie 20 milionów dolarów za pośrednictwem tokenów ethereum. Ether był wydawany po to, aby karmić koty, pielęgnować je i łączyć je w pary. Niektóre z raportów wykazały, że znaleźli się nawet użytkownicy, którzy wydali indywidualnie 100 tysięcy dolarów. Jak widać, już kilka lat temu nie brakowało na rynkach entuzjastów tokenów NFT. Oczywiście dla wielu osób takie przypadki użycia technologii NFT mogą brzmieć trywialnie.
W przeszłości niewymienialne tokeny były jednak wykorzystywane również w poważnych sekcjach biznesowych. Przykładowo na rynku dotyczącym nieruchomości.
Dlaczego tokeny NFT stały się tak ważne dla rynku kryptowalut?
Tokeny NFT są ewolucja całkiem prostej koncepcji handlowej. Nowoczesny rynek finansowy umożliwia reprezentowanie wielu fizycznych dóbr w postaci cyfrowych zapisów. Na długo, zanim mieliśmy do czynienia z NFT na rynkach finansowych, istniały papiery wartościowe reprezentujące nieruchomości, fizyczne złoto lub fizyczne srebro. Cyfrowa reprezentacja fizycznych aktywów nie jest niczym nowym. Dzięki NFT po prostu znaleźliśmy sposób na to, aby przenieść tę infrastrukturę do technologii blockchain.
Pomimo tego, że NFT nie wprowadziło niczego nowego w procesie identyfikacji, zastosowanie technologii blockchain ma w tym przypadku inne zalety. Oferuje wysoki poziom bezpieczeństwa, odporną na manipulacje cyfryzację i możliwość korzystania z inteligentnych kontraktów.
Jednak największą korzyścią NFT jest prawdopodobnie siła sprawcza rynku kryptowalut. Obsługa blockchainu sprawia, że usuwamy z całego procesu handlowego ewentualnych pośredników. W ten sposób przykładowo autorzy muzyki lub książek mogą łączyć się bezpośrednio ze swoimi fanami bez konieczności współpracy z agencjami i wydawnictwami. NFT w przyszłości może usprawnić wiele procesów biznesowych.
Wyobraźcie sobie, że producent tworzy token NFT reprezentujący wydaną przez niego butelkę wina. Za pośrednictwem linku lub specjalnego kodu seryjnego mógłby wówczas zapisać na blockchainie metadane o pochodzeniu wina, sposobie produkcji oraz łańcuchu dostaw. Nie bez powodu podajemy taki przykład. Firma Ernst & Young opracowała już taki model działania.
Tokeny NFT to także doskonałe narzędzie do zarządzania tożsamością w formie cyfrowej. Wystarczy, że zwrócimy uwagę na to, jak wiele problemów wiąże się z produkcją fizycznych paszportów. Muszą one być produkowane w wielu miejscach na świecie. Istnieje ryzyko ich sfałszowania lub zgubienia, co dodatkowo komplikuje całą sytuację. Moglibyśmy przekształcić indywidualne paszporty w tokeny NFT. Każdy z takich tokenów zawierałby zapis unikalnych cech identyfikacyjnych.
Wykorzystanie tokenów NFT w świecie cyfrowym i realnym
Jeżeli technologia NFT nadal będzie się rozwijała, prawdopodobnie doczekamy się w przyszłości szerszego zastosowania tych tokenów. Być może doczekamy się czasów, w których NFT zostaną wykorzystane do prostego i bezpiecznego dzielenia majątku. Mogą one odzwierciedlać prawo do własności nieruchomości, dzieł sztuki lub innego dobytku. Za pośrednictwem NFT prawo do własności może być również dzielone na części. Przykładowo fizyczny obraz może mieć więcej niż jednego właściciela. Kilku właścicieli może mieć prawo do jakiejś części obrazu.
Wprowadzenie odpowiednich metadanych do NFT mogłoby również znacznie uprościć handel na rynku nieruchomości. Na przykład różne tokeny mogłyby reprezentować inne części nieruchomości. Jedna część tokena reprezentującego mieszkanie mogłaby znajdować się nieopodal plaży, inna w dzielnicy mieszkalnej. W zależności od unikalnych cech nieruchomości, każdy kawałek ziemi może mieć inną realną wartość. Platforma o nazwie Decentraland, oparta na smart kontraktach ethereum aktualnie pracuje nad wdrożeniem takich funkcjonalności.
Pamiętajmy o tym, że z roku na rok NFT stają się coraz bardziej zaawansowane technologiczne i pozwalają wdrażać coraz więcej koncepcji. Dlatego to, w jaki sposób będziemy mogli tokenizować fizyczną strukturę naszej rzeczywistości, jest nadal tajemnicą, jednak już teraz mamy pewien pogląd na sytuację.
W jaki sposób możemy kupić NFT? Czy wiąże się z tym jakieś niebezpieczeństwo?
Większość dzisiejszych NFT możemy zakupić jedynie za ethereum. Dlatego, zanim zainteresujemy się pierwszym zakupem naszego unikatowego tokena, powinniśmy zadbać o to, aby zabezpieczyć odpowiednią ilość ethereum na bezpiecznym portfelu kryptowalutowym. Kiedy już zdobędziemy dostateczną ilość ethereum, możemy kupić NFT poprzez jeden z popularnych rynków niewymienialnych tokenów. Najpopularniejsze rynki z tokenami NFT to OpenSea, Rarible, czy też SuperRare.
Czy takie zakupy są jednak bezpieczne? Unikatowe tokeny NFT wykorzystują technologię zbliżoną do klasycznych kryptowalut. W dużym skrócie – są bezpieczne, dopóki posługujemy się nimi w odpowiedni sposób zgodnie z przeznaczeniem. Oczywiście NFT nie są niemożliwe do zhakowania, jednak bardzo trudno tego dokonać. Istotnym zagrożeniem na rynku NFT jest to, że możemy stracić dostęp do własności, jeżeli firma odpowiedzialna za hostowanie serwera z naszym tokenem postanowi zakończyć działalność.
