Sam Bankman-Fried, znany finansista i influencer, doczekał się ogromnego wzrostu fortuny podczas napędzanej pandemią hossy kryptowalut. Jego imperium przeżyło dramatyczny upadek. Giełda FTX zablokowała wypłaty. Negocjacje dotyczące potencjalnego ratunku ze strony konkurencyjnego Binance zakończyły się niepowodzeniem, potencjalnie narażając fundusze inwestorów na niebezpieczeństwo, a ten incydent stał się ważnym wydarzeniem nie tylko dla Bankmana-Frieda, ale także dla całej przestrzeni rynku kryptowalut.
Rynki kryptowalutowe cieszą się złą sławą ze względu na ogromne wahania cen. Jednak reputacja, jaką FTX i Bankman-Fried zdobyli przed swoim upadkiem, była szczególnie imponująca. FTX stał się renomowaną platformą handlową, pomimo odmowy dostosowania się do przepisów amerykańskich. Bankman-Fried był znany ze swoich przemyśleń na temat polityki kryptowalutowej i pomocy finansowej, której udzielił amerykańskim pretendentom politycznym.
Jednak obecnie widać, że opowieści otaczające zarówno FTX, jak i Bankman-Fried’a były bezpodstawne, biorąc pod uwagę niedawne ujawnienie informacji dotyczących operacji giełdy i Alameda Research. Pytania, na które musimy starać się odpowiedzieć w nadchodzącym okresie to: Co poszło nie tak? I dlaczego nie zauważono tego wcześniej?
Aby zrozumieć obecną sytuację, należy przeanalizować wydarzenia, które do niej doprowadziły. Obejmuje to nagłą utratę zaufania ze względu na metody księgowe Sama Bankmana-Frieda, nieoczekiwany szok związany z tym, że nie był on w stanie dotrzymać obietnicy, a także zawiłą rolę, jaką w zamieszaniu odegrał Changpeng Zhao, czyli założyciel największej giełdy kryptowalutowej na świecie Binance.
Upadek FTX – Brak płynności finansowej
Informacje te zostały znalezione w wyciekłych dokumentach wewnętrznych, które informowały o niezwykle bliskich relacjach między Alamedą a FTX. Sam Bankman-Fried jest założycielem obu podmiotów, więc ludzie mieli wątpliwości co do tego, jak powstał token FTT i jego rzeczywistej wartości na otwartym rynku, posiadanym przez podmioty powiązane.
Plotki i wątpliwości dotyczące stabilności firmy Bankmana powoli stawały się rzeczywistością, powodując wycofanie wielu klientów z giełdy. Wszystko z powodu obaw o brak płynności finansowej.
W niektórych przypadkach wystarczą podstawowe fakty, aby wywołać ważny run na bank. Ze względu na znane silne powiązania, obawy o sytuację finansową Alamedy spowodowały szybkie wycofanie pieniędzy z FTX. Według dokumentów, o których wypowiedział się portal informacyjny Reuters, giełda zmierzyła się z wypłatami o wartości 6 miliardów dolarów w okresie 72 godzin. Doprowadziło to do dynamicznego pogorszenia sytuacji.
Dlaczego FTX nagle zwróciło się po zewnętrzną pomoc finansową?
Według firmy analitycznej Coinglass przez krótki okres giełda kryptowalutowa FTX była w posiadaniu zaledwie jednego Bitcoina. Była to katastrofalna wiadomość, biorąc pod uwagę, że jeszcze miesiąc przed tym wydarzeniem byli w posiadaniu około 20 000 Bitcoinów. Warto porównać tę liczbę do aktywów zgromadzonych przez Coinbase i Binance. Dwaj giganci kryptowalutowi mają ponad 500 000 Bitcoinów na giełdowych portfelach.
Zła wiadomość sprawiła, że Bankman i jego koledzy pilnie próbowali znaleźć kupca ich giełdę. Rozmawiali z kilkoma przedsiębiorstwami. Po pewnym czasie zgłosił się do nich założyciel giełdy Binance, czyli Changpeng Zhao.
Mimo wszystko nadal nie wiemy, z jakiego powodu giełda FTX była zmuszona do zwrócenia się o pomoc finansową. Wcześniej zapewnili swoich klientów o tym, że nie będą wykorzystywali ich funduszy do zakładów kryptowalutowych. Jeżeli dotrzymaliby obietnicy, co mogłoby być powodem przerwy w wypłatach pieniędzy klientów?
Analityk Lucas Nuzzi zaproponował jedno potencjalne wyjaśnienie tego stanu rzeczy, a mianowicie, że FTX mógł pożyczyć pieniądze firmie Alameda Research we wrześniu, aby pokryć ich straty.
Tajemnica stojąca za upadkiem
Wpływ fiaska giełdy FTX jest kluczowy dla całej kariery i znanej historii o Samie-Bankmanie. Na początku 2022 roku, kiedy Terra i Celsius zostały ujawnione jako oszustwa, Bankman-Fried był postrzegany jako rozsądna i skomponowana alternatywa, a także dobrze wyposażona sieć bezpieczeństwa przygotowana do pomocy całemu systemowi walut cyfrowych. Wiele osób uważało, że można potraktować jego ofertę jako bezpieczną przystań.
Bankman-Fried zainicjował liczne inwestycje, w tym pożyczki lub próby przejęcia zbankrutowanego pożyczkodawcy kryptowalutowego BlockFi, pożyczkodawcy Voyager Digital oraz funduszu hedgingowego Skybridge Capital należącego do Anthony’ego Scarammucci. Fundusz hedgingowy Alameda Research uczestniczył również w rundzie finansowania Aptos, projektu blockchain związanego z Facebookiem, w okresie, gdy kapitał firmy był ograniczony.
W mediach FTX został przedstawiony jako “J.P. Morgan kryptowalut”, co jest odniesieniem do banku inwestycyjnego założonego przez Jamiego Dimona. Podczas dwóch kryzysów gospodarczych na początku XX wieku firma Morgana udzieliła pomocy finansowej rynkom wschodzącym.
Było jasne, że ten wykup nie był tak prosty, jak się wydawało. Bankman-Fried prowadził o wiele więcej negocjacji, niż mógł faktycznie sfinalizować, co było początkiem jego kłopotów. Na przykład wycofał się ze swoich starań o zakup Celsjusza. Można założyć, że część tych transakcji była korzystna dla FTX i Alamedy.
Jest to szczególnie istotne ze względu na publiczną persona, którą Bankman-Fried kultywował jako potężną postać w regulacjach kryptowalutowych, a także w polityce publicznej w ogóle. Chociaż związek między konfliktem a Bankman-Friedem jest nieco niewyraźny, doświadczył on fali krytyki pod koniec października w odniesieniu do swoich propozycji regulacji kryptowalut. Był również znaczącym płatnikiem na rzecz Partii Demokratycznej w Stanach Zjednoczonych.
Wczesna ocena sugeruje, że Bankman-Fried nie jest już miliarderem. Choć może to nie wyeliminuje całkowicie możliwości wykorzystania przez niego pieniędzy do wpływania na politykę, to z pewnością ją ograniczy. Bardziej istotne jest to, że wiarygodność Bankmana-Frieda jako eksperta politycznego, w zakresie spraw finansowych czy czegokolwiek innego, została naruszona – to cios dla jego inicjatywy “efektywnego altruizmu”.
Jaką rolę w tym wszystkim odegrał założyciel giełdy Binance?
Bez wątpienia jednym z najbardziej wciągających aspektów trwającej dyskusji jest rola, jaką odgrywa w niej Changpeng Zhao (CZ), twórca i dyrektor generalny Binance – największej scentralizowanej platformy handlu kryptowalutami na świecie. CZ i Bankman-Fried pracowali razem z przerwami w ciągu ostatnich kilku lat, ale ostatnie wymiany wskazują na rosnące konflikty osobiste i biznesowe.
Wydaje się, że Zhao i Binance mieli również duży wpływ na krach FTX – choć trudno powiedzieć, czy było to robione z premedytacją. Poinformowano, że w odpowiedzi na artykuł CoinDesk pokazujący, że FTT znajduje się w bilansie Alamedy, Zhao oświadczył 6 listopada, że Binance upłynni duże zapasy tokenów FTT, które zostały mu przekazane w ramach poprzedniej sprzedaży akcji FTX.
Caroline Ellison, dyrektor generalny Alameda Research, złożyła Zhao nieoczekiwaną ofertę publiczną, proponując zakup tokenów po cenie 22 USD za sztukę. Wskazywało to na niepokój Alamedy w związku z potencjalnymi efektami rynkowymi sprzedaży Binance, a oferowany kurs był niższy niż obecny kurs wymiany FTT.
Zhao początkowo bagatelizował wszelkie wyobrażenia, że był to ruch przeciwko konkurentowi, jednak później tego samego dnia Zhao złożył obszerne oświadczenie, które zmieniło to twierdzenie.
Wyraził się niezbyt przychylnie, mówiąc – “Wcześniej udzielaliśmy pomocy, ale po rozwiązaniu współpracy nie będziemy udawać, że się lubimy. Nie jesteśmy wrogo nastawieni do nikogo, ale nie będziemy wspierać tych, którzy działają na rzecz potajemnego osłabienia innych firm w branży.”
Następnie dyrektor Binance porównał działanie FTX do projektu LUNA. Porównanie do LUNY było szczególnie ostre, biorąc pod uwagę, że jego założyciel, Do Kwon, jest obecnie globalnym skazańcem uciekającym przed oskarżeniami o nadużycia finansowe w Korei Południowej. Odniesienie Zhao do działalności lobbingowej również sprawia wrażenie, że w grę wchodzi coś osobistego.
Wydaje się, że Zhao mógł źle zinterpretować usunięty obecnie tweet Bankmana-Frieda, który wydawał się szkodzić chińskiemu pochodzeniu Zhao. W rzeczywistości Zhao jest Kanadyjczykiem i konsekwentnie odrzucał wszelkie opinie o tym, że Binance jest chińskim przedsiębiorstwem.
Wszystko to dało podstawy do przypuszczeń, że Zhao prowadził skomplikowaną grę przeciwko Bankman-Friedowi i FTX. Sam Zhao odniósł się później do swojego ogłoszenia o dużej sprzedaży FTT jako “słomy, która złamała grzbiet wielbłąda”, niszcząc zaufanie do FTX w kluczowym momencie. Zhao zaprzeczył wszelkim złym intencjom lub kalkulacjom, ale 8 listopada, gdy Binance szykował się do wyparcia konkurenta po wykonaniu ruchów, które poważnie go osłabiły, trudno było przyjąć jego słowa, ponieważ działanie wskazywało na zupełnie co innego.
